Buah pinggang manusia adalah organ luar biasa dengan anatomi dan struktur yang sangat kompleks dan rumit. Ia mempunyai fungsi yang penting dalam mengekalkan keseimbangan dalaman badan kita.
Buah pinggang adalah organ yang agak kecil, tetapi ia menerima 20–25% hasil jantung.
Buah pinggang terletak di bahagian belakang tulang rusuk, dan ia mempunyai bentuk seperti kacang. Ia bekerja setiap hari untuk menapis sisa, mengawal tahap cecair dan elektrolit, mengawal tekanan darah dan menghasilkan hormon penting.
Dengan memahami anatomi, fungsi dan struktur buah pinggang manusia kita dapat menghargai dan peranan pentingnya dalam mengekalkan kesihatan dan kesejahteraan keseluruhan tubuh badan kita.
Dalam artikel kali ini, kita meneroka anatomi, struktur dan fungsi buah pinggang yang mempunyai peranan penting dalam kehidupan seharian kita.
Apa Itu Buah Pinggang?
Buah pinggang adalah antara organ yang paling penting dalam tubuh badan kita. Ia memainkan peranan dalam membantu mengekalkan keseimbangan dalaman tubuh badan.
Buah pinggang mempunyai bentuk seperti kacang yang terletak di kedua-dua belah tulang rusuk kita. Ia bertanggung jawab dalam menapis sisa buangan, garam berlebihan, dan toksin dari saluran darah untuk membentuk air kencing, yang kemudiannya dikeluarkan dari badan.
Apakah Fungsi Buah Pinggang
Fungsi utama buah pinggang untuk manusia adalah membantu mengekalkan keseimbangan dalaman badan, yang dikenali sebagai proses homeostasis.
Ia dapat dilakukan melalui beberapa proses penting:
Penapisan: Buah pinggang menapis bahan buangan, garam berlebihan, toksin dan bahan lain daripada saluran darah, menghasilkan cecair yang dikenali sebagai “turasan” atau “pra-air kencing.”
Penyerapan semula: Selepas penapisan, buah pinggang secara selektif menyerap semula bahan penting yang diperlukan oleh badan seperti air, glukosa, asid amino dan elektrolit (natrium, kalium, kalsium) kembali ke dalam saluran darah bagi mengekalkan keseimbangan badan yang betul.
Rembesan/Buangan: Buah pinggang membuang bahan buangan dan ion tertentu, seperti hidrogen dan kalium, asid urik, dan urea ke dalam turasan untuk disingkirkan daripada badan melalui air kencing.
Mengawal Keseimbangan Cecair dan Elektrolit: Buah pinggang membantu mengawal isipadu cecair badan, memastikan ia kekal dalam jumlah yang terhad untuk mengekalkan tekanan darah dan fungsi organ. Ia juga mengawal keseimbangan elektrolit, yang penting untuk fungsi saraf, otot, dan proses fisiologi badan yang lain.
Keseimbangan Gas Darah: Buah pinggang memainkan peranan penting dalam mengekalkan tahap pH badan dengan mengeluarkan lebihan ion hidrogen atau menyerap semula ion bikarbonat, yang membantu mengekalkan tahap alkali darah yang sesuai.
Mengawal Tekanan Darah: Buah pinggang menghasilkan hormon, seperti renin, yang memainkan peranan penting dalam mengawal tekanan darah. Renin memulakan satu siri tindak balas yang membantu mengekalkan tekanan darah dalam tahap yang sihat.
Pengeluaran Sel Darah Merah: Buah pinggang menghasilkan dan membebaskan erythropoietin iaitu hormon yang merangsang tulang sum-sum untuk menghasilkan sel darah merah, Ia penting untuk pengangkutan oksigen dalam badan.
Mengaktifkan Vitamin D: Buah pinggang menukar vitamin D yang tidak aktif kepada bentuk aktifnya, yang penting untuk penyerapan kalsium dan kesihatan tulang.
Anatomi Dan Struktur Buah Pinggang
Buah pinggang terdiri daripada :
Nefron
Nefron ialah unit dalam buah pinggang yang bertanggungjawab dalam proses penapisan. Setiap buah pinggang mengandungi berjuta-juta nefron, yang terdiri daripada dua bahagian utama: corpuscle renal dan tubulus renal.
Korpuskel renal
Ia terdiri daripada glomerulus dan kapsul Bowman. Glomerulus ialah sekumpulan kapilari darah kecil yang menerima darah dari arteri renal dan menapisnya, membenarkan bahan buangan, air, dan bahan lain masuk ke dalam kapsul Bowman.
Tubul renal / Renal tubules
Tubuh renal adalah salah satu siri struktur tiub yang bertanggungjawab dalam memproses tapisan. Ia terdiri daripada tiga bahagian utama: proksimal berbelit tubul, gelung Henle, dan tubul berbelit distal.
Tubul Berbelit Proksimal: Bahagian ini menyerap semula air, natrium, dan glukosa daripada tapisan kembali ke dalam saluran darah. Penyerapan semula ini penting untuk mengekalkan keseimbangan air dan elektrolit dalam badan.
Gelung Henle: Gelung Henle memanjang ke dalam medula buah pinggang dan ia memainkan peranan penting dalam memekatkan air kencing dengan menyerap semula kalium, klorida, dan natrium daripada tapisan ke dalam aliran darah.
Tubul Berbelit Distal: Bahagian ini terlibat dalam menyempurnakan proses penyerapan semula. Ia menyerap lebih banyak natrium ke dalam aliran darah dan juga mengawal tahap kalium dan asid dalam tubuh badan.
Korteks Renal: Korteks buah pinggang adalah kawasan luar buah pinggang dan ia mengandungi sejumlah besar nefron, yang bertanggungjawab dalam menapis darah dan menghasilkan air kencing. Di sini juga terletaknya glomeruli (jamak glomerulus) dan tubul berbelit proksimal dan distal nefron.
Medula Renal
Medula renal adalah bahagian dalaman buah pinggang dan ia terletak jauh di dalam korteks buah pinggang.
Ia terdiri daripada piramid buah pinggang, yang merupakan struktur berbentuk kon yang mengandungi Gelung Henle dan saluran pengumpulan.
Renal pyramid
Piramid buah pinggang ialah struktur segitiga dalam medula buah pinggang. Ia mengandungi Gelung Henle nefron, yang penting untuk tahap kepekatan air kencing dan penyerapan semula air dan elektrolit.
Saluran Pengumpul
Saluran pengumpul ialah tiub yang memanjang dari piramid buah pinggang melalui medula buah pinggang dan ke dalam pelvis buah pinggang. Ia memainkan peranan penting dalam mengumpul air kencing dari nefron dan mengangkutnya ke pelvis buah pinggang untuk disingkirkan.
Pelvis Renal
Pelvis buah pinggang adalah kawasan berbentuk corong dalam buah pinggang yang mengumpul air kencing daripada saluran pengumpulan.
Dari pelvis buah pinggang, air kencing akan mengalir ke dalam ureter, yang menghubungkan buah pinggang ke pundi kencing untuk simpanan sementara hingga dikeluarkan dari badan semasa membuang air kecil.
Calyces
Calyces (calyx) mempunyai struktur seperti cawan yang terletak di dalam pelvis renal. Ia berfungsi sebagai titik pengumpulan air kencing yang dihasilkan oleh saluran pengumpulan. Dari calyces, air kencing mengalir ke pelvis buah pinggang dan kemudian ke ureter.
Hilum
Hilum ialah kawasan kecil yang berlekuk pada bahagian sisi buah pinggang di mana arteri renal, vena renal, dan ureter bersambung. Ia berfungsi sebagai pintu masuk dan keluar buah pinggang.
Arteri Renal: Arteri renal adalah cabang aorta abdomen yang membekalkan darah beroksigen ke buah pinggang. Darah ini membekalkan nutrien dan oksigen yang diperlukan untuk fungsi buah pinggang dan proses penapisan.
Vena Renal: Vena renal bertanggungjawab untuk membawa darah yang ditapis keluar dari buah pinggang dan kembali ke jantung. Ia mengangkut darah yang sudah dibersihkan dan mengandungi oksigen untuk diserap semula ke dalam buah pinggang.
Ureter: Ureter ialah tiub otot yang menghubungkan pelvis pada buah pinggang ke pundi kencing. Ia memainkan peranan penting dalam mengangkut air kencing dari buah pinggang ke pundi kencing, Di sini air kencing disimpan sebelum dikeluarkan dari badan ketika membuang air kecil.
Kepentingan Menjaga Buah Pinggang
Buah pinggang melaksanakan fungsi nya dalam menapis darah, membuang sisa buangan, mengawal keseimbangan cecair dan elektrolit, menghasilkan hormon dan mengekalkan homeostasis.
Selain itu, peranan buah pinggang membantu mengekalkan keseimbangan dan mengawal tekanan darah. Ini sangat penting kerana tekanan darah yang tinggi boleh menyebabkan penyakit kronik seperti penyakit jantung.
Kegagalan menjaga buah pinggang juga boleh menyebabkan pelbagai penyakit seperti penyakit buah pinggang, kegagalan buah pinggang dan buah pinggang bocor.
Rujukan/ Reference
- Laguipo, Angela. 2018. Anatomy of the Kidney. News-Medical, viewed 19 July 2023, Anatomy of the Kidney.
- Kidneys: Anatomy, Function, Health & Conditions
- Kidneys: Location, function, anatomy, pictures, and related diseases
